2015-07-22
Prezydent podpisał nowelizację ws. opieki nad dzieckiem po rozwodzie.
Informacja w sprawie ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy -Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego
Przedmiotowa nowelizacja ma na celu zapewnienie ochrony prawa dziecka do wychowania przez oboje rodziców w trakcie konfliktów rodzicielskich występujących zarówno w sytuacji rozwodu rodziców (art. 58 k.r.o.), jak i wtedy gdy rodzice nie rozwodzą się, ale z różnych względów żyją w rozłączeniu (art. 107 k.r.o.).
Obowiązujące rozwiązania zawarte w art. 58 i art. 107 k.r.o. powodują, że w przypadku braku porozumienia małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, sąd jest zmuszony do ograniczenia władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców. Regulacja ta zakłada automatyzm rozstrzygnięcia, co z jednej strony ogranicza zakres autonomii sędziowskiej, a z drugiej w wielu postępowaniach prowadzi do zaostrzenia konfliktów między rodzicami.
Przedmiotowa ustawa utrzymuje regułę, zgodnie z którą w pierwszej kolejności o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie powinni decydować sami rodzice w drodze porozumienia. Natomiast precyzuje formę, w jakiej porozumienie ma być zawierane - przewiduje, że będzie to porozumienie pisemne. Jeżeli porozumienie nie zostanie osiągnięte sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzygać będzie o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie.
W przypadku stwierdzenia, że wymaga tego dobro dziecka, sąd będzie mógł powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka (art. 58 § la).
Zmiany dotyczące art. 107 k.r.o., który określa zasady sprawowania władzy rodzicielskiej przez rodziców, którzy żyją w rozłączeniu, korespondują ze zmianami wprowadzonymi w art. 58 k.r.o. Analogicznie do regulacji przyjętej w art. 58 k.r.o. sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawią zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. W przypadku braku takiego porozumienia sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, będzie rozstrzygał o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.
Poprzez nową regulację art. 58 § lb oraz art. 107 § 3 k.r.o. zniesiony został obowiązek rozstrzygania przez sąd o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Na zgodny wniosek stron, sąd pozostawi rodzicom dziecka swobodę w kształtowaniu tych kontaktów.
Ponadto w celu umożliwienia łącznego rozstrzygnięcia w jednym postępowaniu problematyki władzy rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem, w przypadku spraw rozpatrywanych na podstawie art. 107 k.r.o., wprowadzone zostały zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego w celu ujednolicenia składu sądu orzekającego w tych sprawach.
W związku z tym zmiana art. 509 Kodeksu postępowania cywilnego powoduje, że sprawy o pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej sąd będzie rozpoznawał w pierwszej instancji w składzie jednego sędziego. Niezależnie od powyższego wprowadzone zmiany powodują, że obowiązujące przepisy Kodeksu postępowania cywilnego między innymi w odniesieniu do spraw dotyczących wykonywania kontaktów z dzieckiem będą odpowiednio stosowane do orzeczenia, w którym sąd określił, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach.
Ponadto sąd uwzględniając wniosek o zabezpieczenie przez uregulowanie sposobu roztoczenia pieczy nad małoletnim dzieckiem w ten sposób, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach, na wniosek uprawnionego, będzie mógł w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia zagrozić obowiązanemu nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego na wypadek naruszenia obowiązków określonych w tym postanowieniu.