2009-02-24
Rząd usprawnia finansowanie nauki w Polsce
Prace nad zmianą ustaw dotyczących finansowania nauki w Polsce nabierają tempa. Rządowy pakiet pięciu ustaw w tej sprawie przeszedł już wymagane prawem konsultacje społeczne i międzyresortowe, został zaakceptowany przez Radę Ministrów i wysłany do Sejmu, gdzie będzie podlegał dalszym procedurom legislacyjnym. Dalsza część legislacyjna pozwala posłom na zgłaszanie swoich poprawek podczas posiedzeń Sejmu na którym czytany będzie pakiet ustaw. W związku z tym zapraszam do współpracy wszystkich zainteresowanych, zwłaszcza Rektorów Szkół Wyższych, do zapoznania się z projektami i zgłaszania swoich opinii. - zachęca Poseł Renata Butryn, która jest członkiem Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży.
Pakiet ustaw obejmuje:
1.Ustawę o zasadach finansowania nauki (to ustawa bazowa),
2.Ustawę o Narodowym Centrum Nauki (NCN- instytucja rozdzielająca środki na badania podstawowe),
3.Ustawę o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR- instytucja rozdzielająca środki na badania rozwojowe i wdrożeniowe, aż do komercjalizacji wyników),
4.Ustawę o Polskiej Akademii Nauk,
5.Ustawę o Instytutach Badawczych (dawne JBR-y).
Ustawa o zasadach finansowania nauki przewiduje 3 strumienie finansowania badań
i instytucji badawczych:
1.Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego finansuje rozbudowę infrastruktury budowlanej, informatycznej i badawczej, działalność statutową(w tym utrzymanie infrastruktury badawczej, bibliotek, koszty zatrudnienia kadry naukowej i technicznej, działania niezbędne dla rozwoju nowych specjalności naukowych lub kierunków badawczych oraz rozwoju kadry naukowej, zakup koniecznej aparatury badawczej związanej z nowymi kierunkami badań, współpracę naukową krajową i zagraniczną zwiazaną z ww. zadaniami,upowszechnianie nauki i koszty restrukturyzacji),oraz działania współfinansowane ze środków funduszy strukturalnych.
2.Narodowe Centrum Nauki finansuje projekty badawcze z zakresu badań podstawowych, w drodze konkursu; stypendia doktorskie i staże po-doktorskie oraz inne zadania zlecone przez Ministra Nauki.
3.Narodowe Centrum Badań i Rozwoju finansuje badania rozwojowe i wdrożeniowe.
Zasadnicza zmiana w porównaniu z dzisiejszym sposobem finansowania
polega m.in. Na:
innym zdefiniowaniu działalności statutowej;
zwiększeniu puli pieniędzy na badania naukowe;
zmianie sposobu rozdzielania pieniędzy na badania wyłącznie w trybie konkursowym, przy zachowaniu możliwie obiektywnej i zewnętrznej oceny projektów. W tym celu tworzy się 2 instytucje płatnicze – NCN i NCBiR, które niezależnie od Ministra, w drodze konkursów, rozdzielą pieniądze na badania naukowe;
szerszych możliwościach aplikowania o pieniądze (wnioskować mogą wszystkie instytucje naukowe i osoby fizyczne, a aplikacja jest powiązana z charakterem badań a nie typem jednostki wnioskującej – badania podstawowe finansuje NCN, rozwojowe i wdrożeniowe – NCBiR).
Obszary i tematy badawcze finansowane z budżetu państwa w zakresie badań rozwojowych i wdrożeniowych są zdefiniowane w Krajowym Programie Badań i Prac Rozwojowych, który ogłasza Minister Nauki po zasięgnięciu opinii
środowisk naukowych, gospodarczych oraz przedstawicieli administracji rządowej. Program definiuje obszary krytyczne dla rozwoju gospodarczego państwa. Zadaniem Rady NCBiR jest przełożyć strategiczne kierunki i programy badań na tematy badawcze i znaleźć wykonawców dla tych badań w trybie konkursu. Natomiast obszary badań w konkursach NCN określa Rada NCN, kierując się potrzebami rozwoju dziedzin i dyscyplin naukowych, zaś szczegółowa tematyka badań ma wychodzić od naukowców, czyli podobnie jak to się dzieje dzisiaj.
Szczegóły zasad finansowania nauki, wyłanianie kluczowych ciał, jak Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych, Międzynarodowy Zespół Identyfikujący, Rada NCN,Rada NCBiR, sposób wyłaniania dyrektorów i kadr obu instytucji, powoływanie konsultantów, ekspertów (recenzentów), ich prawa i obowiązki oraz inne zagadnienia są opisane w projektach ustaw, dostępnych na stronie internetowej Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego http://www.bip.nauka.gov.pl Projekty aktów prawnych szkolnictwo wyższe.
Uwagi można przesyłać na adres mailowy: butryn@sejm.pl. lub rbutryn@wp.pl
Uwagi można przesyłać także pisemnie na adres biura: Biuro Poselskie Renaty Butryn, Al. Jana Pawła II 285/9, 37-450 Stalowa Wola.
Pakiet ustaw obejmuje:
1.Ustawę o zasadach finansowania nauki (to ustawa bazowa),
2.Ustawę o Narodowym Centrum Nauki (NCN- instytucja rozdzielająca środki na badania podstawowe),
3.Ustawę o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR- instytucja rozdzielająca środki na badania rozwojowe i wdrożeniowe, aż do komercjalizacji wyników),
4.Ustawę o Polskiej Akademii Nauk,
5.Ustawę o Instytutach Badawczych (dawne JBR-y).
Ustawa o zasadach finansowania nauki przewiduje 3 strumienie finansowania badań
i instytucji badawczych:
1.Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego finansuje rozbudowę infrastruktury budowlanej, informatycznej i badawczej, działalność statutową(w tym utrzymanie infrastruktury badawczej, bibliotek, koszty zatrudnienia kadry naukowej i technicznej, działania niezbędne dla rozwoju nowych specjalności naukowych lub kierunków badawczych oraz rozwoju kadry naukowej, zakup koniecznej aparatury badawczej związanej z nowymi kierunkami badań, współpracę naukową krajową i zagraniczną zwiazaną z ww. zadaniami,upowszechnianie nauki i koszty restrukturyzacji),oraz działania współfinansowane ze środków funduszy strukturalnych.
2.Narodowe Centrum Nauki finansuje projekty badawcze z zakresu badań podstawowych, w drodze konkursu; stypendia doktorskie i staże po-doktorskie oraz inne zadania zlecone przez Ministra Nauki.
3.Narodowe Centrum Badań i Rozwoju finansuje badania rozwojowe i wdrożeniowe.
Zasadnicza zmiana w porównaniu z dzisiejszym sposobem finansowania
polega m.in. Na:
innym zdefiniowaniu działalności statutowej;
zwiększeniu puli pieniędzy na badania naukowe;
zmianie sposobu rozdzielania pieniędzy na badania wyłącznie w trybie konkursowym, przy zachowaniu możliwie obiektywnej i zewnętrznej oceny projektów. W tym celu tworzy się 2 instytucje płatnicze – NCN i NCBiR, które niezależnie od Ministra, w drodze konkursów, rozdzielą pieniądze na badania naukowe;
szerszych możliwościach aplikowania o pieniądze (wnioskować mogą wszystkie instytucje naukowe i osoby fizyczne, a aplikacja jest powiązana z charakterem badań a nie typem jednostki wnioskującej – badania podstawowe finansuje NCN, rozwojowe i wdrożeniowe – NCBiR).
Obszary i tematy badawcze finansowane z budżetu państwa w zakresie badań rozwojowych i wdrożeniowych są zdefiniowane w Krajowym Programie Badań i Prac Rozwojowych, który ogłasza Minister Nauki po zasięgnięciu opinii
środowisk naukowych, gospodarczych oraz przedstawicieli administracji rządowej. Program definiuje obszary krytyczne dla rozwoju gospodarczego państwa. Zadaniem Rady NCBiR jest przełożyć strategiczne kierunki i programy badań na tematy badawcze i znaleźć wykonawców dla tych badań w trybie konkursu. Natomiast obszary badań w konkursach NCN określa Rada NCN, kierując się potrzebami rozwoju dziedzin i dyscyplin naukowych, zaś szczegółowa tematyka badań ma wychodzić od naukowców, czyli podobnie jak to się dzieje dzisiaj.
Szczegóły zasad finansowania nauki, wyłanianie kluczowych ciał, jak Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych, Międzynarodowy Zespół Identyfikujący, Rada NCN,Rada NCBiR, sposób wyłaniania dyrektorów i kadr obu instytucji, powoływanie konsultantów, ekspertów (recenzentów), ich prawa i obowiązki oraz inne zagadnienia są opisane w projektach ustaw, dostępnych na stronie internetowej Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego http://www.bip.nauka.gov.pl Projekty aktów prawnych szkolnictwo wyższe.
Uwagi można przesyłać na adres mailowy: butryn@sejm.pl. lub rbutryn@wp.pl
Uwagi można przesyłać także pisemnie na adres biura: Biuro Poselskie Renaty Butryn, Al. Jana Pawła II 285/9, 37-450 Stalowa Wola.